سد برنجستانک، نگینی در دل سوادکوه مازندران
روستای برنجستانک، با طبیعت بکر و چشم‌اندازهای بی‌نظیرش، سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. این منطقه با جمعیتی حدود ۳۵۰ نفر (بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵)، به عنوان مقصدی محبوب گردشگری شناخته می‌شود. دریاچه سد برنجستانک، که گاه به آن “زمزم” نیز می‌گویند، در ارتفاعات سوادکوه، شمال ایران واقع شده و از جاذبه‌های دیدنی استان مازندران محسوب می‌شود. ورود به دریاچه رایگان است، اما استفاده از امکانات تفریحی نظیر قایق‌سواری و شنا مستلزم پرداخت هزینه جداگانه می‌باشد. بازدید از این منطقه در طول روز بدون محدودیت زمانی خاصی امکان‌پذیر است.
موقعیت جغرافیایی و دسترسی به دریاچه برنجستانک
دریاچه برنجستانک در جنوب شرقی قائم‌شهر (سوادکوه) و در فاصله تقریبی ۸ کیلومتری از روستای برنجستانک قرار دارد. این دریاچه در مجاورت منطقه حفاظت‌شده خیبوس و انجیل‌سی واقع شده و بر روی رودخانه تیچون، یکی از سرشاخه‌های رودخانه تلار، احداث شده است. آب زلال و چشم‌اندازهای شگفت‌انگیز این دریاچه، آن را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری منطقه تبدیل کرده است.
مسیر دسترسی به دریاچه برنجستانک
برای رسیدن به دریاچه، می‌توانید از جاده ساری به سمت قائم‌شهر حرکت کرده و سپس مسیر خود را به سمت شیرگاه ادامه دهید. فاصله شیرگاه تا روستای برنجستانک حدود ۱۷ کیلومتر است و پس از رسیدن به روستا، باید حدود ۸ کیلومتر دیگر را در جاده‌های جنگلی طی کنید تا به دریاچه برسید. همچنین، امکان استفاده از وسایل نقلیه عمومی (اتوبوس یا مینی‌بوس) تا روستای برنجستانک و سپس استفاده از تاکسی برای رسیدن به دریاچه وجود دارد.
تاریخچه ساخت و تأثیرات سد برنجستانک
سد برنجستانک در سال ۱۳۸۵ با هدف تأمین آب کشاورزی منطقه و توسعه گردشگری احداث شد. این سد خاکی با هسته رسی، ارتفاعی حدود ۶۲ متر و طولی بالغ بر ۴۵۰ متر دارد و ظرفیت ذخیره حدود ۱۶ میلیون متر مکعب آب را دارا می‌باشد. ساخت این سد علاوه بر تأمین آب کشاورزی، موجب ایجاد فرصت‌های شغلی و رونق گردشگری در منطقه شده و در کنترل سیلاب‌ها نیز نقش مؤثری دارد. با این حال، ساخت سد برنجستانک بدون عوارض زیست‌محیطی نبوده و موجب از بین رفتن بخشی از زمین‌های کشاورزی و جنگل‌ها و کاهش تنوع زیستی شده است.
نامگذاری و ریشه‌های تاریخی برنجستانک
نام “برنجستانک” از دو بخش “برنج” و “ستانک” (به معنای مکان یا محل) تشکیل شده و به کشت برنج در این منطقه اشاره دارد. نام “زمزم” نیز توسط مسئولان محلی برای برکت و خوش‌یمنی این مکان انتخاب شده است.
پوشش گیاهی و جانوری منطقه برنجستانک
پوشش گیاهی متنوع این منطقه شامل درختان تنومند بلوط، درختچه‌های تمشک، مازو، افرا، زغال اخته و انواع گیاهان علفی و سرخس‌ها می‌باشد. حیات وحش منطقه نیز شامل پستاندارانی چون گراز وحشی، پلنگ و روباه، پرندگانی مانند عقاب، شاهین و بوقلمون وحشی، و خزندگان و دوزیستانی همچون مار، مارمولک و قورباغه است.
بهترین زمان بازدید از دریاچه برنجستانک
بهترین زمان سفر به دریاچه برنجستانک بستگی به سلیقه و هدف شما دارد. بهار با هوای معتدل و طبیعت سرسبز، تابستان با امکان شنا و قایق‌سواری، پاییز با رنگارنگی برگ‌ها و زمستان با پوشش سفید برف، هر کدام زیبایی خاص خود را دارند.
امکانات رفاهی و تفریحات دریاچه برنجستانک
دریاچه برنجستانک امکانات رفاهی محدودی دارد. رستوران سنتی در روستای برنجستانک، فروشگاه‌های کوچک در روستا، سرویس‌های بهداشتی عمومی و یک مسجد در روستا از جمله این امکانات هستند. نزدیک‌ترین پمپ بنزین در شهر قائم‌شهر قرار دارد.
تفریحات متنوع در کنار دریاچه برنجستانک
از جمله تفریحات قابل انجام در این منطقه می‌توان به قایق‌سواری (پدالی و موتوری)، شنا، ماهیگیری (با مجوز)، اسکی روی آب، پیاده‌روی، کوهنوردی، پرنده‌نگری اشاره کرد.
اقامت در منطقه برنجستانک
برای اقامت می‌توانید از هتل‌ها، مهمان‌پذیرهای روستایی، اجاره خانه‌های روستایی یا کمپینگ استفاده کنید. همچنین کلبه‌های سوئیسی با طراحی جذاب و امکانات مناسب در دهکده توریستی برنجستانک وجود دارند.