تالاب بین‌المللی کانی برازان، نگینی در آذربایجان غربی
تالاب کانی برازان، در نزدیکی شهر مهاباد، به عنوان یکی از زیستگاه‌های ارزشمند حیات وحش ایران شناخته می‌شود. این تالاب زیبا که در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام گردید، پناهگاهی امن برای پرندگان مهاجر و گونه‌های جانوری بومی منطقه است. موقعیت جغرافیایی ویژه این تالاب در دامنه کوه‌های قره‌داغ (سیاه کوه) چشم‌اندازی بی‌نظیر از طبیعت بکر و دست‌نخورده را به نمایش می‌گذارد.
کانی برازان کجاست؟
این تالاب مسحورکننده در حدود ۳۰ کیلومتری شمال شرقی مهاباد و در نزدیکی دریاچه ارومیه قرار دارد. روستاهای قره‌داغ، گاپیس و قلعه حسن خورخوره در مجاورت تالاب واقع شده‌اند و می‌توانند مکان مناسبی برای اقامت باشند. تالاب کانی برازان تا تالاب گروس امتداد یافته و با طبیعت سرسبز خود، گردشگران را به سوی خود می‌خواند.
(https://maps.app.goo.gl/erx3SfvjohDEZ6u96)
راه‌های دسترسی به تالاب
مسیر دسترسی به این تالاب از طریق جاده‌های مختلفی امکان‌پذیر است. اما مسیر اصلی از کمربندی دارلک به سمت روستای حاجی خوش و سپس روستاهای گابازله و قره‌داغ می‌گذرد. در ادامه مسیر خاکی به تالاب منتهی می‌شود. البته مسیرهای دیگری از مهاباد به سمت تالاب وجود دارد که طول مسیر بسته به مسیر انتخابی متغیر است.
* مسیر مهاباد- ارومیه: پس از طی حدود ۱۵ کیلومتر به سمت شرق و از طریق جاده روستای آشخانه و گذر از پل روستای خورخوره به تالاب می‌رسید (حدود ۱۰ کیلومتر).
* مسیر دارلک: از مسیر دارلک به سمت شرق، پس از عبور از پل دارلک و طی ۱۰ کیلومتر به روستاهای قجی‌آباد، گاپیس و خورخوره می‌رسید و از آنجا به تالاب دسترسی خواهید داشت.
* مسیر مهاباد- میاندوآب: پس از ۱۸ کیلومتر به سمت غرب جاده دارلک رفته و پس از ۵ کیلومتر به سمت شمال، به جاده روستای قره‌داغ می‌رسید که منتهی به تالاب است.
مشخصات تالاب کانی برازان
این تالاب با مساحت تقریبی ۹۲۷ هکتار و عمق متوسط ۶۰ سانتی‌متر، اولین سایت رسمی پرنده‌نگری در ایران است. این مکان در سال ۱۳۹۰ به عنوان بیست و چهارمین تالاب کشور در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید. نام کانی برازان در زبان کردی به معنی “چشمه گرازها” است. آب تالاب از رودخانه مهاباد (از سد مهاباد) تأمین می‌شود و بخشی از آب آن به سمت دریاچه ارومیه جریان دارد. با ساخت سد مهاباد، آبیاری تالاب منظم‌تر شده و سطح آب آن پایدارتر است. با این حال، کاهش بارندگی و برداشت بی‌رویه آب، وضعیت تالاب را با چالش مواجه کرده است.
پرندگان تالاب کانی برازان
این تالاب زیستگاه بیش از ۱۸۰ گونه پرنده آبزی و خشکی‌زی است. از جمله پرندگان قابل مشاهده می‌توان به فلامینگو، اردک سرسفید، پلیکان سفید، کشیم بزرگ، عروس غاز و بسیاری دیگر اشاره کرد. ساکنان روستاهای اطراف، به‌خصوص قره‌داغ و خورخوره، در حفاظت از این تالاب و پرندگان آن نقش مهمی ایفا می‌کنند.
بهترین زمان سفر
بهار، بهترین زمان بازدید از تالاب کانی برازان است. در این فصل، تالاب سرسبز و مملو از پرندگان مهاجر و بومی است. زمستان، به دلیل وجود مسیرهای خاکی، ممکن است دسترسی به تالاب را با مشکل مواجه کند.
امکانات و نکات مهم
امکانات رفاهی تالاب کامل نیست و مسیرهای دسترسی به طور کامل آسفالت نشده است. قبل از سفر، وضعیت جاده‌ها و آب و هوای منطقه را بررسی کنید. از آنجا که در منطقه تالاب امکان خرید وجود ندارد، مواد غذایی و لوازم ضروری را از شهر با خود ببرید. همچنین، رعایت بهداشت محیط و عدم رهاسازی زباله ضروری است.
جاذبه‌های اطراف تالاب کانی برازان
در اطراف تالاب کانی برازان، جاذبه‌های گردشگری متعددی وجود دارد که می‌توان به پل ممیند نقده، حمام لج، داش تپه، گوردخمه فقره قا و بسیاری دیگر اشاره کرد. (لیست کامل در جدول اصلی مقاله)
