مسجد فخرالدوله: یادگاری از نیکوکاری و معماری بینظیر
مسجد فخرالدوله، بنایی تاریخی و باشکوه در تهران، داستان پر رمز و رازی از سخاوت و هنر معماری را در خود نهفته دارد. این مسجد که در سال ۱۳۲۸ شمسی بنا شده، به پیشنهاد محمدتقی فلسفی، خطیب نامی آن دوران، و به همت بانو فخرالدوله ساخته شده است. فلسفی که گاه در جلسات روضه خانگی فخرالدوله سخنرانی میکرد، او را به ساخت این مسجد به نیابت از شوهر و پدرشوهرش تشویق نمود.
این بانوی نیکوکار، علاوه بر ساخت این مسجد زیبا، از طریق توزیع محصولات زمینهای کشاورزی خود در شمال کشور، به نیازمندان یاری میرساند. شاهین صلواتی، از اهالی قدیمی محل، میگوید: “از گذشتگان شنیدهایم که فخرالدوله محصولات فراوان مزارع خود را میان نیازمندان تقسیم میکرد و در ایام عزاداری نیز بر بالکنی مشرف به شبستان مسجد، حضور فعال داشت.”
اما سخاوت فخرالدوله به همین جا ختم نمیشود. نصرالله حدادی، تهرانشناس، از نقش او در بنیانگذاری تاکسیرانی تهران یاد میکند. او تعداد زیادی تاکسی خریداری و در اختیار افراد کمبضاعت گذاشت و حتی در زمستان، زغال را با کامیون به خانههای نیازمند میرساند.
معماری بینظیر مسجد نیز به زیبایی آن میافزاید. نیکلای مارکوف، معمار گرجستانی، طراح این بنای باشکوه است و هنر استاد محمدعلی کاشیتراش اصفهانی و خط خوش استاد ابراهیم طالقانی، جلوهای خاص به آن بخشیده است. این مسجد با تلفیقی از سبک معماری ایرانی و فرنگی در دوران قاجار ساخته شده و قرینهسازیهای متعدد و چهار محراب آن، نمای منحصر به فردی به آن بخشیدهاند. در هندسه و ترکیب کلی بنا، تأثیر معماری پرستشگاههای بیزانس به چشم میخورد.
این بنای ارزشمند که بیش از هفت دهه از عمرش میگذرد، حفظ شده و تنها تعمیرات جزئی در آن انجام گرفته است. مسجد فخرالدوله، میزبان ائمه جماعات برجستهای از جمله آیتالله میرزا خلیل کمرهای، نویسنده، محقق و فیلسوف معاصر و از یاران امام خمینی (ره) بوده است.
نام فخرالدوله بر سردر مسجد حک شده و نمازگزاران همچنان از او به نیکی یاد میکنند. این مسجد، نه تنها یادگاری از معماری بینظیر، بلکه نمادی از نیکوکاری و سخاوتمندی بانویی است که نامش برای همیشه در تاریخ تهران جاودانه خواهد ماند.
آکواریوم پارک شهر تهران
سنگ نوردی در تهران !
شب های تهران کجا برویم؟