اگر به دنبال سفری منحصر به فرد هستید، همدان را در لیست مقاصد خود قرار دهید. همدان یکی از شهرهای دیدنی ایران است که جاذبه های گردشگری فوق العاده ای مانند کلیسای گریگوری استفان را در خود جای داده است. در این مطلب به معرفی کلیسای تاریخی گریگوری استفان همدان می پردازیم. با ما همراه باشید.
آشنایی با کلیسای گریگوری استفان همدان
کلیسای گریگوری استفان همدان یا کلیسای گریگوریان استپان از جاذبه ها و آثار تاریخی همدان و یکی از پربازدیدترین کلیساهای همدان است. همدان از معدود شهرهایی است که کلیساهای فراوانی دارد و این به علت تعداد مسیحیانی است که در این منطقه زندگی می کنند. در کل پنج کلیسا در همدان وجود دارد که امکان بازدید از دوتای آن ها برای گردشگران ممکن است.
یکی از این دو کلیسا، کلیسای گریگوری استفان همدان است که از نمادهای مهم مذهبی اقلیت های دینی در ایران هم به شمار می رود. کلیسای گریگوری استفان همدان در قسمت شرقی تپه هگمتانه در محله قدیم ارامنه واقع شده است.
تاریخچه کلیسای گریگوری استفان
این کلیسا که در سال ۱۶۷۶ میلادی و در زمان شاه سلیمان صفوی توسط جمعی از ارامنه اصفهان، مهاجران و تجار ارمنی روسیه که در همدان ساکن بودند، ساخته شده است و در سال ۱۹۳۲ میلادی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این کلیسا از جمله کلیساهای فرقه پروتستان به شمار می رود. این کلیسا را یک بار در سال ۱۹۳۲ بازسازی و مرمت کرده اند. در این کلیسا شخصیت های برجسته ای به خاک سپرده شده اند که از آن جمله می توان به عالیجناب دریزنیک وارتاپت کارکسیان، نایب خلیفه ارامنه جلفای اصفهان و رهبر دینی ارامنه همدان و اراک و کشیش در خاچاطور اشاره کرد.
ساختار کلیسای گریگوری استفان
کلیسای گریگوری همدان دارای سه درب است که در اصلی آن در زیر برج ناقوس خانه در ضلع غربی مجموعه قرار دارد و دو در دیگر یکی در وسط ضلع شمالی و دیگری در ضلع جنوبی تعبیه شده است که درِ جنوبی به حیاط خلوت و درِ شمالی به صحن حیاط اصلی کلیسا منتهی می‌شود. کلیسای گریگوری استپان (استفان) با پلانی مستطیل شکل از یک سالن اصلی و کتابخانه تشکیل شده است.
در نمای خارجی کلیسا از خشت و آجر استفاده کرده‌اند و فضای داخلی کلیسا عاری از هرگونه تزیینات وابسته به معماری بوده ولی تابلوهای تمثال حضرت مسیح (ع)، مریم مقدس و وارطان مامیکونیان سردار بزرگ لشگر ارمنستان سطوح بدنه را به طور چشمگیری مزین کرده است. نور سالن کلیسای گریگوری استفان از طریق پنجره‌های باریک و متعدد در دورتادور بنا تأمین می‌شود.
معماری کلیسای گریگوری استفان
کلیسای گریگوری استفان همدان پلانی مستطیل شکل با ابعاد ۱۳ در ۲۱ متر دارد. ورودی کلیسا چهار ستون مدور چهار متری دارد که با قوس های جناغی به هم وصل شده اند. در نمای کلیسا از خشت و آجر استفاده شده و برای تزیین طاق نماهایی هلالی شکل به آن اضافه شده است. طاق نماها سبک طاق های رومی را دارند و به زیبای و شکوه کلیسا اضافه کرده اند.
برج ناقوس کلیسا یکی از زیبایی های این کلیسا است که به سبک گنبدهای رک بنا شده و حدود ۵٫۲ متر از سطح زمین ارتفاع دارد. محراب کلیسا با گچ پوشیده شده بود که حالا لایه برداری شده است.
ویژگی های کلیسای گریگوری استفان
کلیسای گریگوری استفان بخش های چندان زیادی ندارد و شامل یک سالن اصلی و یک کتابخانه است. تامین نور سالن کلیسا و کتابخانه آن بسیار مهم بود و از آنجا که این کلیسا به نور زیادی نیاز داشت، پنجره های فراوانی در ساخت آن به کار رفته تا نور طبیعی خورشید نیمی از کار تامین نور کلیسا را به عهده بگیرد.
به طور کلی ۱۲ پنجره مشبک در ساخت کلیسا به کار رفته که ۱۰ تای آن ها در دیوارهای شمالی و جنوبی و ۲ تای آن ها در ضلع غربی قرار داده شده است. در منتهی الیه دیوار شمالی کلیسا حوضچه سنگی غسل تعمیدی قرار دارد که با کتیبه سنگی تزیین شده و بازدیدش خالی از لطف نیست. این کلیسا را جمعی از ارامنه اصفهان و تجار ارمنی روسیه، که در همدان زندگی می کردند، ساخته اند.
بهترین زمان بازدید از کلیسای گریگوری استفان
بهترین زمان سفر به همدان و بازدید از کلیسای گریگوری اوایل تیر ماه تا اوایل شهریور است که آب و هوا مساعد بوده و مناسب انجام فعالیت ها و بازدید از اماکن مختلف است. همدان زمستان هایی سرد دارد و به همین دلیل سفر در زمستان به این منطقه توصیه نمی شود.
دسترسی به کلیسای گریگوری استفان
برای بازدید از این مجموعه می‌توانید به میدان اکباتان یا میدان امام خمینی همدان بروید و در کنار بازدید از مجموعه موزه و تپه هگمتانه، از این کلیسا هم دیدن کنید.
آدرس: همدان، قسمت شرقی تپه هگمتانه، محله قدیم ارامنه
