## شهمیرزاد؛ عروس کویر
این سرزمین زیبا، عروس کویر نامیده می‌شود. این لقب به درستی به آن اطلاق می‌شود. شهمیرزاد در میان بیابانی خشک و برهوت قرار دارد، اما مانند گلی سرخ، زیبا و شاداب، خودنمایی می‌کند. اینجا، بهشتی است که حتی در پاییز و زمستان هم بوی بهار میدهد؛ کوهستانی میان دشتی سرسبز و محصور در ارتفاعات بلند بالای کوهستان.
شهمیرزاد فقط به لطف درختان گردوی خود مشهور نیست. منطقه سرخ دره در 27 کیلومتری جاده شهمیرزاد به فولاد محله و یا جنگل فینسک، پوشیده از انبوه درختان سرسبز و مراتع بکر و طبیعی است که خود بهشتی رؤیایی برای دوستداران طبیعت گردی به شمار می‌رود.
شهمیرزاد اگرچه از نظر جغرافیایی، در میان کوههای سر به فلک کشیده البرز میانی و در دامنه جنوبی آن واقع شده است، اما 24 کیلومتر آن طرف‌تر، همسایه سمنان است که از گرم‌ترین مناطق کویری کشور محسوب می‌شود.
از شهر سمنان و از گرمای جاده کویری که رها می‌شوید، به ناگاه خود را در میان انبوهی از درختان سرسبز و گندم‌زارهای زیبا می‌بینید. حتی جوی‌های آب روان، خستگی و تشنگی کویر را از تن می‌زداید و نغمه پرنده‌های رها در آسمان آبی، گوش جان را نوازش میدهد. دیگر صدایی جز صدای آب و آواز پرندگان و رقص شاخه‌های درخت به گوش نمی‌رسد.
«جیمز بیلی فریزر» نویسنده و جهانگرد دوره قاجار در کتاب خود، شهمیرزاد را با توجه به پوشش گیاهی چنین وصف می‌کند: در میان آن بیشه‌های پر از درختان میوه و گردو و چنار و زبان گنجشک و درختان تناور ،گرداگرد ما بیشه‌ای با شکوه بود با آب‌های درخشان و لرزان و ریزان که بهشتی ایرانی پدید می‌آورد.
شواهد نشان میدهد شهمیرزاد قدمتی 3 هزار ساله دارد. این شهر که سُم ستوران اسکندر‌مقدونی، هجوم مغول‌ها و حمله تیمور را به یاد دارد، طی این چند قرن، عناوین مختلفی به خود گرفته است. در سفرنامه «ابن بطوطه» نوشته شده که این شهر «چهارکوه» نامیده می‌شود و در برهه‌ای از تاریخ، جزیی از مناطق «هزار جریب» طبرستان بوده و نام‌های سامار، شامار و شهمار را تجربه کرده است. در دوره قاجار هم به نام «اریخ شهمیرزاد» شناخته می‌شد. عده‌ای هم از قول مرحوم دکتر صفا، عنوان کرده‌اند که شهمیرزاد در گذشته «کهر» نام داشته است.
پای شیخ چشمه‌ها
برای دیدار از 7 چشمه شهمیرزاد یا به قول محلی‌ها، شیخ چشمه، که سردر پای کوه «شیرقلعه» گذارده است، رو به شمال شهمیرزاد باید پیش برویم. 7 چشمه و شیخ چشمه، از چشمه‌های شهر شهمیرزاد است که با فاصله کمی از یکدیگر واقع شده‌اند. آب این چشمه‌ها از دل کوه بیرون می‌آید و رودی را پدید می‌آورد که تا مرکز شهر ادامه دارد. حاشیه این رودخانه، محیط زیبا و مناسبی برای اقامت و استراحت گردشگران است. حتی برای مسافران مشهد که از تهران می‌آیند، محل دنج و خوش آب و هوایی برای اتراق و رفع خستگی است. در مسیر رودخانه تا مرکز شهر، یک سایت ورزشی هم قرار دارد و در انتها، به پارک کوهستانی و تله سیژ آن می‌رسیم که تمام مسیر را نیز می‌توان در مدت ده دقیقه رفت و تماشا کرد. در پای شیخ چشمه، سکوهایی برای اتراق مسافران تعبیه شده است تا در کنار رودخانه بنشینند و بساط خورد و خوراک خود را پهن کنند. خوردن آب این چشمه که یکی از آب های سبک کشور است و پیاده روی در زیر درختان بلند گردو، بسیار لذت‌بخش است.
با توجه به مطالعات ژاپنی‌ها در مورد آب این چشمه‌ها، مشخص شده است که خواص هر یک از این چشمه‌ها، برای بیماری‌های جلدی و پسیورازیس و بیماری‌های عروقی و غدد لنفاوی و همچنین بیماری‌های مفصلی و آرتروز، بسیار مفید است.
پیشنهاد ویژه
غار دربند از جاذبه‌های مهم شهمیرزاد است که دست کمی از غار علیصدر همدان ندارد. در مسیر سمنان به شهمیرزاد، حدود ۴ کیلومتری جنوب شهمیرزاد، دست چپ جاده‌ای وجود دارد که به سمت باختر می‌رود. پس از طی مسیری 5/1 کیلومتری، به پای کوه بلندی می‌رسیم که غار دربند آنجا قرار گرفته است. طول این غار نزدیک به ۱۵۰ متر و پهن ترین قسمت آن ۳۰ متر عرض دارد. دیدن این غار را در برنامه‌های خود قرار دهید که خالی از لطف نخواهد بود. اما یک پیشنهاد دیگر، به «شاه بوف» شهمیرزاد مربوط می‌شود.
شاه بوف یا جغد عقابی اوراسیایی، بزرگ‌ترین گونه جغد ایران و از گونه‌های کمیاب و در حال انقراض حیات وحش کشور، در این منطقه زیست می‌کند. بنابراین قبل از این که به طبیعت‌گردی بپردازید، حتماً درباره این جغد کمیاب تحقیقات لازم را انجام دهید تا اگر در کوه و دشت چشمتان به شاه‌بوف افتاد، آن را شناسایی کنید و یک عکس یادگاری با این حیوان کمیاب بیندازید!
در مسیر«ایکوه»
جاده‌ای خاکی و پرپیچ و خم که از مسیر دره‌ها و گردنه‌های مه گرفته می‌گذرد، ما را به سمت روستای کم سکنه، اما بسیار زیبای «ایکوه» هدایت می‌کند. پس از گذر از شهرستان مهدی‌شهر، در مسیر بین شهمیرزاد و فولاد محله، به جاده‌ای فرعی می‌رسیم که تابلوی ابتدای جاده، مسیر روستای «پرور» را نشان میدهد.
در امتداد دره‌ای خوش آب و هوا و جاده‌ای آسفالته و پرپیچ و خم که شباهت فراوانی به جاده چالوس دارد، پس از گذشتن از چندین روستا، به «ملاده» می‌رسیم. سپس جاده‌ای خاکی و پرپیچ و خم که از مسیر دره‌ها و گردنه‌های مه گرفته می‌گذرد، ما را به سمت روستای کم سکنه، اما بسیار زیبای «ایکوه» هدایت می‌کند. اینجا بهشت طبیعت غوغا می‌کند!
از «شیر قلعه» تا «بلبل دره»
معروف‌ترین اثر تاریخی و در عین حال، جاذبه طبیعی شهمیرزاد، در شمال غربی این شهر و در فاصله 2 کیلومتری آن واقع شده است. شیر قلعه بر بلندای کوهی مشرف به دره‌ای سرسبز و خوش آب و هوا قرار گرفته است که عمر آن را به زمان ساسانی و حتی دوره اشکانیان نسبت داده‌اند. آن سوتر از شهمیرزاد، دره‌ای پر طراوت به نام «بلبل دره» قرار دارد که آکنده از گل و گیاه و درختان تنومند و سبزه‌‌زارهایی است که انسان را به یاد زیبایی‌‌های شمال کشور می‌اندازد.
آبگرم در هوای گرم!
قطعا خواص آب درمانی و استفاده از آبگرم برای کسانی که از بیماری‌های استخوانی، ضعف ماهیچه‌ای یا روماتیسم رنج می‌برند، پوشیده نیست. اگر شما خوشبختانه به هیچ‌کدام از این بیماری‌ها مبتلا نیستید، یک‌بار هم که شده آب تنی در این چشمه‌ها را تجربه کنید. درست در دامنه کوههای البرز، آبگرمی وجود دارد که از نظر زمین‌شناسی مربوط به دوران سوم و از نوع سنگ‌های رسوبی است و در آن به مقدار فراوان آهک و املاح موجود است. آب این آبگرم، گوگردی است که اثرات درمانی قابل توجهی دارد. این آبگرم که یکی از جاذبه‌های گردشگری به شمار می‌رود، همه ساله تعداد بسیاری گردشگر را جذب می‌کند.
چی بخوریم؟
«ته‌چین» شهمیرزادی با ته‌چین تهرانی و حتی با ته‌چین سمنانی هم تفاوت دارد. اگر شیرین‌مزاج هستید و به غذاهای پر مخلفات علاقه دارید، ته‌چین شهمیرزادی که تشکیل شده از گوشت، برنج، کشمش، خلال پسته، بادام، پرتقال و سبزی‌پلو است را حتما امتحان کنید. اگر در شهمیرزاد مهمان خانه‌ای باشید، حتما در یکی از وعده‌های غذایی‌تان، رشته پلوی شهمیرزادی را امتحان کنید.
این غذا که جزو غذاهای رسمی شهمیرزاد است، نوع پختش شباهت زیادی به رشته‌پلوی استان‌های دیگر و به ویژه استان فارس دارد. خورشت فسنجان شهمیرزاد هم از آن دست غذاهایی است که بعد از یک بار خوردن، دلتان می‌خواهد که باز هم امتحان کنید! در این غذا که به خورشت گردو معروف است، به جای رب انار، از لواشک آلو استفاده می‌کنند و همین عامل باعث شده است که این خورشت برعکس بقیه غذاهای شهمیرزاد، طعم شیرین نداشته باشد و بیشتر ترش مزه است.
سوغات چی ببریم؟
بیشتر ما ایرانی‌ها از هر آدابی که در سفر داشته باشیم، از خرید سوغات صرف نظر نمی‌کنیم. شهمیرزاد مملو است از خوردنی‌ها و یادگاری‌هایی که می‌تواند بهترین گزینه برای سوغات باشد. یکی از این سوغاتی‌ها، محصولی به نام «آرشه» است که بسیار خوشمزه و قهوه‌ای رنگ از نوعی پنیر محلی تفت داده شده است که با حرارت به دست می‌آید.
«چیکو» هم فرآورده لبنی دیگری است که به نوعی جزو شکلات‌های محلی محسوب می‌شود و خوردنی مناسبی همراه با چای است. قالیهای این منطقه نیز جزو قالیهای خوب ایران محسوب می‌شود که برای تهیه آن می‌توانید سری به قالی بافی‌ها و قالی‌فروشی‌های شهر بزنید.
