پارک ملی لار، نگینی در دامنه دماوند
پارک ملی لار، یا همان دشت لار، نقطه ای بکر و چشم نواز در دامنه کوه دماوند، بین تهران و مازندران است. این دشت با وسعت 73،500 هکتار، در سال 1354 به عنوان پارک ملی ثبت شده و از سال 1361 تحت حفاظت قرار گرفته است. به منظور حفاظت بیشتر از این منطقه حساس، بخش هایی از آن از سال 1370 به عنوان منطقه ممنوعه برای شکار شناخته می شوند. این منطقه بهشت عاشقان طبیعت و مکانی عالی برای پیک نیک و طبیعت گردی است.
پارک ملی لار در دامنه رشته کوه البرز و حدود 70 کیلومتر از شرق تهران قرار دارد. برای رسیدن به این دشت، باید از جاده هراز و پلور عبور کنید. دشت لار، به ویژه در بهار و تابستان، با شقایق های قرمز، آلاله های زرد و گل های بنفشه، لباسی از گل های رنگارنگ به تن می کند و منظره ای فوق العاده زیبا را خلق می کند. از وسط این دشت، رودهای خنک و زلال عبور می کنند که در روزهای گرم تابستان، روح تازه ای به شما می بخشند. وجود شقایق های قرمز که در اواسط بهار تا اواسط تابستان، دشت را رنگین می کنند، یکی از دلایل شهرت این دشت است.
به دلیل حفاظت شده بودن این منطقه، از ۱۵ شهریور تا ۱۵ خرداد ورود وسایل موتوری ممنوع است. ماشین خود را در جلوی محیط بانی پارک کنید و حدود 2 کیلومتر پیاده روی کنید تا به دشت برسید. این پیاده روی، به دلیل طبیعت دست نخورده و مناظر دماوند، ارزشش را دارد.
البته این دشت، چالش هایی نیز دارد که باید به آن ها توجه کنید. اول اینکه در این منطقه، سرویس بهداشتی وجود ندارد. بنابراین، برنامه ریزی کنید و با خودتان وسایل لازم را بیاورید. دوم اینکه در دشت لار، درخت برای سایه وجود ندارد. پس بهتر است چادر همراهتان باشد تا از آفتاب در امان باشید. سوم اینکه شنا در دریاچه ممنوع است. همچنین به دلیل حفاظت شده بودن منطقه، کمپ شبانه مجاز نیست و محیط بانان مانع این کار می شوند.
تاریخچه و اهمیت پارک ملی لار
نام لار، در طول تاریخ، در کتاب های مختلف به چشم می خورد. این منطقه به دلیل آب و هوای مطبوع و طبیعت زیبا، از گذشته، محل استراحت و تفریح پادشاهان بوده است. لار که زمانی بخشی از قصران (از توابع شهر ری) بود، با نام “لار قصران” نیز شناخته می شد. در سال 1354، به عنوان “پارک ملی لار” ثبت شد و امروزه، یکی از مناطق حفاظت شده مهم ایران است. در سال 1361، با تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست، این منطقه به صورت رسمی تحت حفاظت قرار گرفت و از سال 1370، بخش هایی از آن به عنوان منطقه ممنوعه برای شکار اعلام شد.
گنجینه ای از گونه های گیاهی
پارک ملی لار، به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب و منابع آب طبیعی، زیستگاه گونه های متنوع گیاهی و جانوری است. این پارک، میزبان حدود 400 گونه گیاهی از 48 خانواده مختلف است که برخی از آنها دائمی و برخی دیگر فصلی هستند. در این دشت، انواع گیاهان دارویی و گل های رنگارنگ مانند آویشن، گون، شقایق، زنبق، گلپر و حتی گیاهان خوش طعمی مثل کاسنی و چای کوهی را می توان پیدا کرد. همین پوشش گیاهی متنوع، باعث شده است که زنبورداری در فصل های بهار و تابستان، در این منطقه رایج باشد و عسل های طبیعی و مرغوب از این دشت به دست بیاید.
زیستگاه جانوران متنوع
پارک لار، به دلیل موقعیت کوهستانی و شرایط خاص، جانوران مختلفی را در خود جای داده است. از پرندگان زیبا و کمیاب مانند کبک، عقاب طلایی و سارگپه گرفته تا پستاندارانی مانند قوچ، میش، خرس قهوه ای، پلنگ و گرگ، در این منطقه زندگی می کنند. همچنین انواع خزندگان و دوزیستان، مانند مارمولک و قورباغه، در این منطقه یافت می شوند. ماهی قزل آلا خال قرمز، یکی از نادرترین گونه های ماهی که قبلاً به دریای خزر مهاجرت می کرد، اکنون با وجود سد لار، در دریاچه این پارک مستقر شده است.
بهترین زمان برای تجربه لار
پارک ملی لار در هر فصل، زیبایی خاص خود را دارد و همیشه پر از زیبایی های طبیعی و بکر است. اما به دلیل کوهستانی بودن منطقه و ارتفاعات، پاییز و زمستان، به دلیل بارندگی و سرما، گشت و گذار در آن ممکن است کمی خطرناک باشد. اگر به دنبال بهترین زمان برای بازدید از این منطقه هستید، خرداد ماه را انتخاب کنید که دشت پر از شقایق های خوش رنگ می شود و منظره ای بی نظیر را پیش چشمانتان به نمایش می گذارد.
در کل، دی و بهمن سردترین ماه ها و تیر و مرداد گرم ترین ماه های سال هستند. اما اوج زیبایی لار را در بهار و اوایل تابستان تجربه می کنید.
مسیر رسیدن به دشت لار
پارک ملی لار، در مرز بین تهران و مازندران قرار دارد و می توانید از جاده های این دو استان به آن دسترسی داشته باشید. اگر از تهران می خواهید به لار بروید، باید از انتهای بزرگراه بابایی وارد جاده هراز شوید. بعد از عبور از رودهن، بومهن و امامزاده هاشم، حدود 2-3 کیلومتر سرپایینی را طی کنید تا قله دماوند را از دور ببینید. حدود 10 دقیقه بعد به شهر پلور و مجسمه طلایی کوهنورد می رسید که نشان دهنده مسیر درست به سمت دشت لار است.
از پلور، می توانید وارد فرعی شوید که به ورودی شرقی پارک ملی لار می رسد. همچنین مسیری از سمت فشم و گرمابدر وجود دارد که بیشتر برای دامداران محلی استفاده می شود و قبل از ورود به این مسیر، باید مجوز شکاربانی گرمابدر را دریافت کنید.
اگر اهل کوهنوردی هستید، می توانید از مسیر لواسان – افجه – دشت هویج حرکت کنید و از گردنه پرسون به دشت لار برسید.
همچنین می توانید از جاده هراز و مسیر روستای پلور به دشت لار برسید. از پلور که وارد جاده فرعی شوید و حدود دو کیلومتر جلو بروید، به یک دو راهی می رسید. یکی از این راه ها به سمت دامنه شرقی دماوند (روستای رینه) می رود و مسیر دیگر به دامنه جنوبی دماوند یا همان دشت لار منتهی می شود.
عموماً کوهنوردان و طبیعت گردهایی که قصد صعود به قله دماوند را دارند، از مسیر روستای رینه استفاده می کنند. اما اگر قصدتان لذت بردن از طبیعت فوق العاده، هوای پاک و پر از اکسیژن و تماشای گل های زیبایی مثل شقایق در بهار است، مسیر دشت لار انتخابی بی نظیر و دیدنی است.
تفریحاتی برای هر سلیقه
پارک ملی لار، با طبیعت فوق العاده و منظره های خیرهکننده، یکی از بهترین مکان ها برای استراحت و لذت بردن از هوای تازه و بکر است. این منطقه علاوه بر مناظر طبیعی، تفریحات دیگری نیز مانند کوهنوردی، ماهیگیری و دوچرخهسواری دارد که تجربهشان قطعاً خاطره انگیز خواهد بود.
- کوهنوردی: به دلیل کوهستانی بودن منطقه، کوههای معروفی مانند دماوند، دیو آسیاب و کوه های دیگر در اطراف آن قرار دارند. این منطقه، مکانی عالی برای کوهنوردی است و کسانی که عاشق طبیعت و هیجان هستند، حتماً از صعود به این کوه ها لذت خواهند برد.
- ماهیگیری: برای علاقه مندان به ماهیگیری، دشت لار گزینه ای عالی است. از خرداد تا شهریور، با مجوز محیط زیست، می توانید در سد لار ماهیگیری کنید و از فضای دلنشین رودخانهها لذت ببرید.
- دوچرخه سواری: یکی دیگر از تفریحات محبوب دشت لار، دوچرخه سواری است. تورهای دوچرخه سواری زیادی در این منطقه برگزار می شود که فرصتی عالی برای رکاب زدن در طبیعت بکر و هوای تازه دشت لار فراهم می کند.
- آفرود: یکی از تفریحات هیجان انگیز در دشت لار، آفرود سواری است. البته برای حفظ طبیعت و رعایت ایمنی، بهتر است از رانندگان حرفهای کمک بگیرید، زیرا این فعالیت میتواند به محیط زیست آسیب برساند.
- پیک نیک و عکاسی: دشت لار مکانی عالی برای پیک نیک و عکاسی با منظره های زیبا است. فقط توجه داشته باشید که روشن کردن آتش در این منطقه ممنوع است. اما می توانید از هوای خنک و چشم اندازهای قشنگ آن مانند قله دماوند و دشت شقایق ها نهایت لذت را ببرید و عکس های جذاب بگیرید.
قوانین و نکات مهم
پارک ملی لار، در تمام طول سال و به صورت 24 ساعته باز است و می توانید هر زمانی که خواستید به آن سر بزنید. اما به خاطر داشته باشید که در فصل زمستان، به دلیل بارش برف و یخبندان، برخی از جاده ها ممکن است بسته باشند. بنابراین، اگر قصد رفتن به این منطقه در فصل زمستان را دارید، قبل از سفر، وضعیت راه ها را بررسی کنید.
ورود به این منطقه، رایگان است. اما از 20 خرداد به بعد، برای بازدید از پارک ملی لار یا دشت لار، باید مجوز دریافت کنید.
برای سفر به پارک ملی لار، مانند هر طبیعت گردی و کمپ دیگری، بهتر است نکاتی را در نظر بگیرید تا سفرتان بدون دردسر و لذت بخش تر شود.
- آنتن دهی محدود: در این منطقه، آنتن دهی موبایل ضعیف است. بنابراین، قبل از ورود به دشت لار، اگر نیاز به استفاده از نقشه یا تلفن همراه دارید، از قبل مسیرها را بررسی کنید.
- آفتاب تند و سایه کم: به دلیل نبود سایه طبیعی، حتماً ضدآفتاب، عینک، کلاه و آب کافی همراه داشته باشید تا دچار آفتاب سوختگی یا کم آبی نشوید.
- مراقبت از حیوانات منطقه: در این منطقه، انواع جانوران و مارهای سمی وجود دارند. بنابراین، همراه داشتن گتر یا چکمه میتواند بسیار مفید باشد.
- حفظ محیط زیست: لار، منطقه ای بکر و ارزشمند است. از آسیب زدن به گیاهان و حیوانات آن خودداری کنید و زباله هایتان را با خودتان برگردانید.
- تجهیزات ضروری: همراه داشتن لباس مناسب فصل، کفش راحت، کلاه، فلاسک، خوراکی، پاوربانک، کوله و کیسه زباله را فراموش نکنید.
این نکات را رعایت کنید و سفرتان به پارک ملی لار را با خیال راحت و خاطره های خوب سپری کنید!